بنیاد خیریۀ خواجه نصیر طوسی علاوه بر فعالیتهای عمرانی عامالمنفعه، طرحهای حمایتی متنوعی را نیز در مناطق محروم اجرا میکند. مخاطب این طرحها خانوادههای ایتام، افراد بدسرپرست، افراد از کار افتاده و معلول و نیز عموم کودکان و نوجوانان ساکن در روستاهای هدف بنیاد هستند. این طرحها در شاخههای گوناگونی اجرا میشوند که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
طرحهای حمایتی بنیاد خیریۀ خواجه نصیر طوسی:
طرح شهاب
در سالهای اخیر یکی از فعالیتهای بنیاد در مناطق هدف، شناسایی و هدایت استعدادهای برتر تحصیلی بوده است که بهاختصار طرح شهاب نام دارد. در این طرح دانشآموزان نیازمند دارای استعداد تحصیلی در مناطق روستایی شناسایی میشوند و تحت پوشش حمایتهای مختلفی قرار میگیرند که بخشی از آن عبارت است از:
- تأمین کتابهای کمک آموزشی
- تأمین نوشتافزار
- تأمین پوشاک
- ثبتنام دانشآموز در کلاسهای آموزشی و آزمونهای آزمایشی
- اجرای برنامههای مهارتافزایی برای دانشآموزان تحت پوشش
- تأمین هزینههای رفت و آمد به مدرسه
- برگزاری اردوهای علمی و تفریحی
طرح دردانه
این طرح با هدف حمایت از ایتام نیازمند ساکن در روستاها اجرا میشود. بدین صورت که بنیاد از یک سو ایتام نیازمند را شناسایی و برای آنها شناسنامۀ مددجویی تهیه میکند و از سوی دیگر با جذب کمکهای مالی خیرین گرامی، نیازمندیهای مددجویان را رفع میکند. کمکهای مالی خیرین گرامی برای تأمین مواد غذایی، پوشاک، درمان، آموزش و … هزینه میگردد.
برای این طرح یک سامانۀ اینترنتی طراحی شده است که خیرین گرامی از طریق آن میتوانند در جریان روند تخصیص کمکها، اسناد هزینه و سوابق حمایتهای مالی خود قرار گیرند.
طـرح حبیب
در بخشی از مناطق روستایی کشور به دلیل کمبود جمعیت، مدارس متوسطه اول و دوم در روستا وجود ندارد و دانشآموزان با ایاب و ذهاب به روستاهای بزرگتر و یا استقرار در مدارس شبانهروزی ادامه تحصیل میدهند؛ تحصیل در مدارس شبانهروزی و دوری از خانواده مشکلات زیادی را برای اين دانشآموزان ایجاد مینماید. نوجوانانی که علاقهمند به مطالعه و مهارتافزایی هستند، بر اساس مقتضیات محل زندگی خود، میبایست در این مدارس تحصیل نمایند. دوری از خانواده و دلتنگیهای حاصل از آن، شیوع سریع بیماری های مسری بین دانشآموزان و برخی ناهنجاریهای فرهنگی و آموزشی گوشهای از مشکلاتی است که در این مدارس وجود دارد؛ اما در سالهای اخیر علاوه بر مشکلات مذکور، کسری شدید اعتبارات آموزش و پرورش باعث کم شدن بودجه سرانه غذایی دانشآموزان مدارس شبانهروزی شده است وطبعاً این امر باعث بروز اثرات منفی بر تغذیه و سلامت این دانشآموزان خواهد شد. بر این اساس و جهت کمک به کاهش مشکلات دانشآموزان این مدارس بنیاد خیریه خواجه نصیر طوسی از ابتدای مهرماه سال ۹۷ علاوه بر طرح «نسیم مهر» طرح «حبیب» را با هدف تأمین بخشی از هزینه تغذیه دانشآموزان نیازمندی که در مدارس شبانه روزی تحصیل مینمایند، به اجرا درآورده است.
طرح «حبیب» در نظر دارد با الهام از سنت والای میهمانی، برای هر دانشآموز بهعنوان «میهمان»، حامی یا حامیانی بهعنوان «میزبان» بیابد. بدین ترتیب افراد حامی یا به عبارتی «میزبان»، با «میهمان» کردن دانشآموزان، میتوانند کمک شایانی برای حل مشکل تغذیه مدارس شبانه روزی نمایند.با توجه به اينكه ممکن است پرداخت کامل مبلغ حمايتي برای هر «میهمان» برای یک سال تحصیلی در توان یک «میزبان» نباشد، اين امكان مهيا است كه «میزبان» بخشي از هزینههای تغذیه «میهمان» را تقبل نمايد. برای این طرح نیز سامانهای طراحی گردیده است که میزبان میتواند میهمان یا میهمانانی را تحت پوشش قرار دهد و بصورت ماهیانه برای آنها پرداخت انجام دهد .
طـرح اکـرام
سیاست راهبردی بنیاد در مناطق محروم کشور، خصوصاً در شهرستان بشاگرد، ایجاد شغل و از میان برداشتن وابستگی اقتصادی اهالی این مناطق به کمکهای حمایتی و امدادی است. در همین راستا تمرکز فعالیتهای بنیاد بر ایجاد فرصتهای شغلی جدید در این مناطق استوار است. اما سوی دیگر ماجرا افرادی هستند که به دلایل گوناگون قادر به انجام کار نیستند. طوری که حتی برای تأمین معیشت روزانۀ خود نیز وابسته به کمکهای نهادها و سازمانهای امدادی و خیریه میباشند. ایتام بیسرپرست و بدسرپرست، زنان سرپرست خانوار فاقد شغل، کهنسالان از کار افتاده، معلولانی که قادر به کار نیستند و افرادی از این قبیل در زمرۀ گروههایی هستند که بنیاد در قالب طرح اکرام بخشی از مایحتاج عمومی آنها را تأمین مینماید. تاکنون با حمایت خیرین و تعدادی از شرکتهای تولیدی اقلام زیر در میان مددجویان تحت پوشش توزیع شده است:
- توزیع مواد غذایی شامل برنج، روغن، حبوبات و …
- توزیع آرد و نان در قالب طرح هزینۀ کفارۀ روزه
- توزیع مواد شوینده و پاککننده در مدارس و نیز میان مددجویان
- توزیع لباس و روپوش در مدارس و میان مددجویان
- توزیع غذای گرم میان خانوارهای نیازمند تحت پوشش
- هدیه لوازم خانگی مورد نیاز مددجویان، سیلزدگان و زلزلهزدگان
طـرح بهـیار
با توجه به وضعیت نامطلوب بهداشتی در برخی از مناطق هدف بنیاد، از سالهای گذشته طرحی تحت عنوان بهیار (بهداشت یاران روستا) اجرا میشود. در این طرح خدمات زیر ارائه میشود:
- خرید و توزیع تجهیزات بهداشتی و درمانی مورد نیاز مراکز درمانی مناطق محروم
- توزیع اقلام بهداشتی در مدارس شبانهروزی بهصورت مستمر
- کمک به احداث سرویس بهداشتی و حمام منازل فاقد سرویس و حمام
- جمعآوری داروهای مازاد و انتقال به مراکز درمانی مناطق محروم
- کمک به جمعآوری بهداشتی زباله از سطح روستاها
- برگزاری کارگاههای بهداشت و تنظیم خانواده
طـرح نسیـم مهر
- احداث چهل فضای آموزشی جهت بهبود شرایط تحصیلی دانشآموزان
- توزیع مستمر لوازمالتحریر میان دانشآموزان تحت پوشش
- توزیع کتب کمک آموزشی و تجهیز کتابخانه مدارس این مناطق
- برگزاری دورهها و آزمونهای علمی توانافزایی میان دانشآموزان
- برگزاری دورههای ضمن خدمت و توانافزایی دبیران این مناطق
ایـجـاد اشتغال
در کنار اجرای طرح های مددکاری و حمایتی، بنیاد نسبت به ایجاد اشتغال پایدار برای ساکنین روستاهای هدف و بهویژه جوانان اهتمام ویژه دارد. نبود آب و خاک مناسب و نیز اقلیم گرم و خشک مناطق هدف بنیاد، بهویژه شهرستان بشاگرد، باعث میشود بسیاری از فرصتهای شغلی، که بهطور معمول در سایر روستاهای کشور وجود دارد، در این مناطق امکان اجرا نداشته باشند. ازاینرو روستاییان ناچار به دنبال اشتغال در حوزۀ خدمات هستند که در این بخش نیز بهدلیل کمبود سرمایه بهندرت میتوانند بدون حمایت نهادهای امدادی کسب و کار راه بیندازند.
بنیاد خیریۀ خواجه نصیر طوسی از ابتدای شروع فعالیتهای خود در این مناطق بر ایجاد منابع درآمد پایدار برای روستاییان تمرکز داشته است. اقدامات بنیاد در این حوزه عبارت است از:
۱- تأکید بر بهکارگیری نیروهای بومی در اجرای پروژههای عمرانی بنیاد
۲- اعطاء وامهای قرضالحسنه بدون سود و کارمزد جهت ایجاد اشتغال
۳- ایجاد کارگاه قالیبافی و فراهم نمودن زمینۀ فروش فرشهای بافته شده
۴- احداث ساختمانهای تجاری روستایی برای ایجاد اشتغالهای کوچک
۵- راهاندازی کارگاههای خیاطی و نانواییهای روستایی
تامـین جـهیـزیـه
یکی دیگر از اقدامات بنیاد فراهم کردن شرایط ازدواج آسان جوانان در مناطق محروم میباشد. در بیشتر این مناطق با تأمین حداقل نیازهای شروع یک زندگی مشترک، میتوان زمینۀ ازدواج جوانان را فراهم نمود. ازاینرو بنیاد با حمایت خیرین گرامی جهیزیۀ مورد نیاز خانوادههای تحت پوشش خود را فراهم مینماید. این جهیزیه در اختیار دختران بیسرپرست و یا بدسرپرست، افراد معلول یا کمتوان تحت پوشش بنیاد قرار میگیرد.
بازدید خیرین
از خصوصیات مشترک بسیاری از هموطنان، روحیۀ از خودگذشتگی و میلِ کمک به دیگران است. آحاد جامعه معمولاً از هر فرصتی برای کمک به همنوعان خود بهره میبرند. کمک به زلزلهزدگان و سیلزدگان، حضور در جشنهای نیکوکاری و عاطفهها و … گوشهای از عرصههایی است که خیرین گرامی در آن مشارکت مینمایند. بدون شک معرفی کامل و مبسوط زمینههای یاریرسانی به محرومین، مشارکت خیرین گرامی را برای مرتفع ساختن این نیازها در پی خواهد داشت. بنیاد خیریۀ خواجه نصیر طوسی با همین هدف، زمینههای سفر و بازدید خیرین گرامی را از این مناطق فراهم میآورد.
قربانی و عقیقه
هموطنان گرامی معمولاً علاقهمند هستند نذورات قربانی و عقیقه خود را در میان نیازمندان توزیع نمایند. اما شناسایی این افراد برای خیرین گرامی و رساندن نذورات بهدست آنان امری دشوار است. بههمین دلیل بنیاد خیریۀ خواجه نصیر طوسی از بدو شروع فعالیتهای خود امکانی را فراهم نموده است که عموم خیرین گرامی مبلغ نذورات خود را در اختیار بنیاد قرار دهند تا بنیاد نیز از طریق نمایندگان خود در مناطق محروم قربانی و عقیقههای انجام شده را در میان نیازمندان توزیع نماید. همچنین برای اطلاع خیرین از صحت فرآیند انجام قربانی، تصاویر قربانی مربوطه نیز در اختیار خیرین گرامی قرار میگیرد.